نحوه شناسایی و دفن شهدای کربلا و بدن مقدس امام حسین(ع)

در برخی از منابع حدیثی و تاریخی گفته شده؛ وقتی عمر سعد از کربلا به طرف کوفه حرکت کرد و از آن مکان دور شد، گروهی از قبیله بنی اسد که ساکن قریه غاضریه» بودند آمدند و بر حسین ـ علیه السّلام ـ و اصحابش نماز خواندند و دفن کردند و حسین ـ علیه السّلام ـ را در همین مکانی که هم اکنون مرقد مطهرش می باشد به خاک سپردند و علی بن حسین را پائین پای آن حضرت دفن کردند و برای دیگر شهدای اهل بیت و اصحاب که در آن حوالی بودند حفره ای کندند از جانب پای آن حضرت و همه را با هم در یک جا به خاک سپردند و عباس بن علی را در آن جا که به شهادت رسیده بود در راه غاضریه» دفن کردند و اکنون قبر او در آن مکان قرار دارد(1).
در خصوص تجهیز و دفن امام و شبهه وجوب غسل و دفن امام سابق توسط امام لاحق و عدم حضور امام سجاد علیه السلام بوقت دفن امام حسین علیه السلام لازم به توضیح است که؛ شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا احادیثی در باب وفات موسی بن جعفر ـ علیه السّلام ـ روایت کرده است، متضمن بر این که متولی امر آن حضرت(2)، امام رضا ـ علیه السّلام ـ بوده است و در جای دیگر امام صادق ـ علیه السّلام ـ می فرماید: جائز نیست امام را غسل بدهد مگر کسی که امام باشد، و در احتجاج مولا الرضا بر واقفیه است که علی بن حمزه به آن حضرت گفت: ما از پدران تو روایت کرده ایم که متولی امر امام نمی شود مگر امامی مثل او، حضرت در جواب فرمودند: مرا خبر ده که حسین ـ علیه السّلام ـ امام بود یا نبود گفت: امام بود، امام فرمود متولی امر او که شد؟ علی بن حمزه گفت: علی بن حسین ـ علیه السّلام ـ امام فرمودند: علی بن حسین کجا بود؟ او که در زندان و محبوس به دست عبیدالله بود! علی گفت: پنهان و پوشیده از کسان عبیدالله بیرون رفت و متولی امر پدر شد و بازگشت، امام فرمود: آن کسی که علی بن حسین را قدرت داد که به کربلا آمده و عهده دار دفن و کفن شهدا باشد، قدرت می دهد صاحب این امر به بغداد آمده و وظیفه کفن ودفن پدربزگوار خود را انجام دهد، در حالی که نه در زندان بود و نه اسیر(3). با توجه به کلام امام روشن می گردد که متولی امر دفن امام حسین ـ علیه السّلام ـ کسی نبوده، مگر علی بن حسین(ع) که امام بعد از او بوده است، چنان که شیخ صدوق در این مورد چنین گفته: واقفیه با استناد به این حدیث نمی توانند بر ما (اثنی عشری) ایراد گیرند، به این دلیل امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: جائز نیست غسل امام به عهده غیر امام باشد، در صورت انجام غسل توسط دیگری به سبب این عمل که از او سر زده است، امامت امام لاحق باطل نمی شود و نفرموده امام نیست مگر کسی که امام سابق را غسل بدهد، اما نسبت به دفن اجساد طاهر شهدا به قبیله بنی اسد از باب این بوده است که آنان امام سجاد را در این امر یاری نموده اند وپس از شناسایی بر طبق دستور آن جناب شهدا را به خاک سپردند. به یقین انجام این وظیفه برای امام کاری بس سهل و آسان است.
-------------------------------------------
[1]. شیخ مفید، الارشاد، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، ج2، ص114.
[2]. عمربن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص222 (فصل فی ذكر وفاته)، ص232.
[3]. أبی محمد بن حسن الطوسی، غیبة الطوسی، ص84؛ الكلام علی واقفیه، ص2.